Cảm nhận nét đẹp riêng của mùa đông Hà Nội
Ở mỗi miền, mỗi vùng của đất nước thì mùa đông ở mỗi nơi lại có thi vị và nét đặc trưng riêng biệt. Với thủ đô Hà Nội thì mùa đông bao giờ cũng được gắn liền với những chiếc lá bàng rụng hoài trên mái phố; những hàng cây mùa thay lá khẳng khiu cành trơ trụi bởi giá lạnh. Ngoài những nét đặc trưng ấy, ra thì những món ăn được xếp vào "danh mục" ẩm thực của mùa đông Hà Nội như: ngô nướng, ốc luộc và quẩy nóng...
Chút gió heo may về mang theo hơi hướng của một mùa đông Hà Nội sắp bắt đầu. Thu còn chần chừ, vấn vương chia tay trong hương cốm man mát, hương hoa sữa nồng nàn, ngây ngất phố, trong màu nắng vàng tươi như mật ong. Đông ngập ngừng với những cơn gió mùa đông bắc đầu tiên, lẫn vào từng cơn mưa, mưa lá bay đầy trời, kéo theo cái lạnh của khoảnh khắc giao mùa, vừa đủ cho những đôi tình nhân tìm hơi ấm tay trong tay bên nhau.
Một sớm mai thức giấc, nghe trong khói sương bước chân vương lạnh giá, nghe trong tiếng hoa đang thiêm thiếp ngủ vùi, bầu trời vẽ lên màu xam xám, Hà Nội miên man đón đông về. Là mùa sương dày đặc của bình minh, là lụa giăng mỏng manh Hồ Tây tím, là tiếng xuýt xoa trong quán nhỏ, vai nép vai nhau giữa phố phường...
Ai đã đợi mùa đông từ khi hạt mưa rươi đầu tiên lất phất, khi ngọn heo may len lén phả hơi sương, khi bắt đầu thương những dáng cây trơ trụi, lá vàng rơi xào xạc bước chân đêm? Hà Nội vào đông sao vội quá, khi ta còn mơ màng giữa những tiếng rao khuya, chợt giật mình vì tiếng gió ù ù tạt qua thành mùa cây trút lá... Mùa đông đất Bắc, gió rét run người như trêu ngươi những tâm hồn lạnh lẽo, cho ai cô đơn phải vội kiếm tìm nhau, mà tựa đầu thì thầm to nhỏ, gió sẽ chẳng còn chút lạnh căm. Ngắm cô gái lẹ tay đưa thoăn thoắt từng mũi len ấm áp nhịp tình, ta mới thấy rằng mùa đông như cái cớ...cho ta đan dệt những yêu thương.
Lập Đông, Hà Nội có gam màu và hương vị say đắm là lạ. Màu vàng, đỏ của nắng, của lá cây, hương phố tỏa ra từ những hàng quà mùa Đông dọc vỉa hè… Tất cả những điều thi vị đó mang cho những người con xa Hà Nội một nỗi nhớ khó tả. Không ồn ào náo nhiệt như mùa Hè, không nồng nàn say đắm như mùa Thu, không tươi trẻ đầy sức sống như mùa Xuân, Đông Hà Nội mang chút lạnh lùng nghiêm nghị nhưng cũng không kém phần đáng yêu và duyên dáng giống như những nàng thiếu nữ Hà Nội vậy.
Hồ Gươm ngày Đông, mặt nước phẳng lặng, soi bóng Tháp Rùa cổ kính và những cành cây khẳng khiu, trụi lá. Lá đã theo gió đi cùng mùa Thu, dành lại cành trơ khấc cho mùa Đông.
Ai đã đợi mùa đông từ khi hạt mưa rươi đầu tiên lất phất, khi ngọn heo may len lén phả hơi sương, khi bắt đầu thương những dáng cây trơ trụi, lá vàng rơi xào xạc bước chân đêm? Hà Nội vào đông sao vội quá, khi ta còn mơ màng giữa những tiếng rao khuya, chợt giật mình vì tiếng gió ù ù tạt qua thành mùa cây trút lá... Mùa đông đất Bắc, gió rét run người như trêu ngươi những tâm hồn lạnh lẽo, cho ai cô đơn phải vội kiếm tìm nhau, mà tựa đầu thì thầm to nhỏ, gió sẽ chẳng còn chút lạnh căm. Ngắm cô gái lẹ tay đưa thoăn thoắt từng mũi len ấm áp nhịp tình, ta mới thấy rằng mùa đông như cái cớ...cho ta đan dệt những yêu thương.
Lập Đông, Hà Nội có gam màu và hương vị say đắm là lạ. Màu vàng, đỏ của nắng, của lá cây, hương phố tỏa ra từ những hàng quà mùa Đông dọc vỉa hè… Tất cả những điều thi vị đó mang cho những người con xa Hà Nội một nỗi nhớ khó tả. Không ồn ào náo nhiệt như mùa Hè, không nồng nàn say đắm như mùa Thu, không tươi trẻ đầy sức sống như mùa Xuân, Đông Hà Nội mang chút lạnh lùng nghiêm nghị nhưng cũng không kém phần đáng yêu và duyên dáng giống như những nàng thiếu nữ Hà Nội vậy.
Hồ Gươm ngày Đông, mặt nước phẳng lặng, soi bóng Tháp Rùa cổ kính và những cành cây khẳng khiu, trụi lá. Lá đã theo gió đi cùng mùa Thu, dành lại cành trơ khấc cho mùa Đông.
Nắng không đủ rực rỡ, chỉ vừa đủ để làm hồng đôi má của ai đó. Những con đường với những rặng cây đang thay sắc lá. Thỉnh thoảng vài chiếc lá còn sót, rơi xuống trông giống như một vạt nắng vàng lấp lửng giữa khoảng không. Những chùm quả bàng chín vàng ửng, treo lủng lẳng trên cành, những bông hoa điệp còn vương lại, những cành cây cơm nguội rung rinh trong gió có vẻ như không muốn rời đi theo mùa, làm cho cái màu xám đặc trưng của mùa Đông được giảm bớt. Nhờ đó ta vẫn thấy ấm áp trong cái lạnh của gió, của không khí khi bắt gặp Đông trên phố.
“…Hà Nội mùa này chiều không buông nắng
Phố vắng nghiêng nghiêng cành cây khô
Quán cóc liêu xiêu một câu thơ
Hồ Tây, Hồ Tây tím mờ…”
Hồ Tây sương phủ mờ, con đường Cổ Ngư hôm nay dường như cũng có chút khác lạ. Rộng hơn, lạnh hơn, không còn những đôi tình nhân sóng sánh bên nhau dạo bước dưới nắng chiều.
Ta yêu Hà Nội mùa đông, yêu những con đường mịt mù trong sương lạnh đến tê người, yêu cái giá rét đến cóng tay, để khát khao hơn một bờ vai ấm. Ta yêu Hà Nội mùa đông, yêu những buổi sáng thức dậy nhâm nhi ly cà phê nóng và lắng nghe những giai điệu viết cho thành phố một nghìn năm tuổi, viết cho những mùa đông yêu dấu, để khe khẽ thấy trái tim mình đập một nhịp bình yên.
Sương lạnh căm nóc nhà
Thẫm đen hàng cây đứng chơ vơ
Nối nhau về xa tít mờ
Nối nhau những khuôn mặt phố.
(Những mùa đông yêu dấu – Đỗ Bảo)
Hà Nội nghìn năm là biết mấy đổi thay, cả những khuôn mặt phố cũng chẳng còn như trước. Nhưng có một điều có lẽ chẳng bao giờ thay đổi, đó là cái hồn cốt ngàn năm còn in trên từng viên gạch đã xỉn màu năm tháng, và phảng phất đâu đó trên mái tóc bạc phơ của bà cụ bán nước vối đầu ngõ nhỏ - nơi giao nhau của những con đường hun hút gió chạy dài về mãi phía tháng năm.
Hà Nội của tôi những mùa đông giá lạnh
Những con đường thanh vắng trong sương
Bước chân người đi không hối hả
Những khuôn mặt không vất vả
Đêm nào trong chăn ấm nghe mưa
Những mùa đông thấm thoắt thoi đưa
Nhớ đôi môi nào vẫn tươi hồng trong giá lạnh
(Những mùa đông yêu dấu)
“…Hà Nội mùa này chiều không buông nắng
Phố vắng nghiêng nghiêng cành cây khô
Quán cóc liêu xiêu một câu thơ
Hồ Tây, Hồ Tây tím mờ…”
Hồ Tây sương phủ mờ, con đường Cổ Ngư hôm nay dường như cũng có chút khác lạ. Rộng hơn, lạnh hơn, không còn những đôi tình nhân sóng sánh bên nhau dạo bước dưới nắng chiều.
Ta yêu Hà Nội mùa đông, yêu những con đường mịt mù trong sương lạnh đến tê người, yêu cái giá rét đến cóng tay, để khát khao hơn một bờ vai ấm. Ta yêu Hà Nội mùa đông, yêu những buổi sáng thức dậy nhâm nhi ly cà phê nóng và lắng nghe những giai điệu viết cho thành phố một nghìn năm tuổi, viết cho những mùa đông yêu dấu, để khe khẽ thấy trái tim mình đập một nhịp bình yên.
Sương lạnh căm nóc nhà
Thẫm đen hàng cây đứng chơ vơ
Nối nhau về xa tít mờ
Nối nhau những khuôn mặt phố.
(Những mùa đông yêu dấu – Đỗ Bảo)
Hà Nội nghìn năm là biết mấy đổi thay, cả những khuôn mặt phố cũng chẳng còn như trước. Nhưng có một điều có lẽ chẳng bao giờ thay đổi, đó là cái hồn cốt ngàn năm còn in trên từng viên gạch đã xỉn màu năm tháng, và phảng phất đâu đó trên mái tóc bạc phơ của bà cụ bán nước vối đầu ngõ nhỏ - nơi giao nhau của những con đường hun hút gió chạy dài về mãi phía tháng năm.
Hà Nội của tôi những mùa đông giá lạnh
Những con đường thanh vắng trong sương
Bước chân người đi không hối hả
Những khuôn mặt không vất vả
Đêm nào trong chăn ấm nghe mưa
Những mùa đông thấm thoắt thoi đưa
Nhớ đôi môi nào vẫn tươi hồng trong giá lạnh
(Những mùa đông yêu dấu)
Hà Nội Đông về còn quyến rũ lòng người bởi những món ăn rất riêng. Đó là ngô nướng, ốc luộc và quẩy nóng chiên giòn.
Những bắp ngô nếp còn non, vừa mới được trẩy về từ bãi giữa cầu Long Biên, ven sông Hồng. Bóc lớp áo lá xanh mướt bên ngoài, ta bắt gặp những hạt ngô trắng ngần, bóng mịn, còn căng sữa. Đem quạt nướng trên than hồng chừng mươi phút sẽ cho chúng ta những bắp ngô nướng ngọt dẻo thơm bùi, ngon phải biết… Ngô nướng quyến rũ thực khách bằng hương thơm riêng biệt, mùi thơm của hương đồng gió bãi, của phù sa hào phóng.
Ngô nướng chỉ sinh ra vào đúng mùa này, đúng khoảng khắc này khi cái se se lạnh của heo may bủa vây quanh ta, khi màn đêm biến chậu than hồng trở nên lung linh huyền ảo. Ai cũng muốn ngồi gần chậu than hơn chút nữa, những đôi má ửng đỏ, những cặp mắt long lanh xúm quanh người quạt ngô, những câu chuyện không đầu không cuối, những tiếng xuýt xoa trong tà áo mỏng, âm thanh lép bép của lò than… tạo nên một không gian ấm cúng kỳ lạ, hòa quyện vào không khí chờ đợi thơm mùi ngô nếp. Cầm bắp ngô nướng chín nóng hôi hổi trên tay, ta có cảm giác hơi ấm lan truyền từ tay vào từng đường gân thớ thịt. Cẩn thận tách từng hạt, từng hạt, nhẹ nhàng bỏ vào miệng, nhẹ nhàng nhâm nhi như sợ cái vị ngon ngọt ấy tan nhanh đi mất.Cái cảm giác một mình bên bếp lửa, tay hơ qua hơ lại lấy chút nồng, liệu có ấm áp bằng giữa đêm đông lạnh giá, ta có một mái đầu nương nhẹ bờ vai? Gửi những ai yêu cô đơn một mình trên phố vắng, hãy hít căng lồng ngực gió đông này, lạnh giá tinh khôi sẽ xóa tan đi niềm u uất. Đông miền Bắc ở nơi phương xa ấy, chắc có ai cồn cào nhớ gió se se, nhớ những chiều lá rơi vàng võ, thèm đến nao lòng Hà Nội hút chiều đông...
Những bắp ngô nếp còn non, vừa mới được trẩy về từ bãi giữa cầu Long Biên, ven sông Hồng. Bóc lớp áo lá xanh mướt bên ngoài, ta bắt gặp những hạt ngô trắng ngần, bóng mịn, còn căng sữa. Đem quạt nướng trên than hồng chừng mươi phút sẽ cho chúng ta những bắp ngô nướng ngọt dẻo thơm bùi, ngon phải biết… Ngô nướng quyến rũ thực khách bằng hương thơm riêng biệt, mùi thơm của hương đồng gió bãi, của phù sa hào phóng.
Ngô nướng chỉ sinh ra vào đúng mùa này, đúng khoảng khắc này khi cái se se lạnh của heo may bủa vây quanh ta, khi màn đêm biến chậu than hồng trở nên lung linh huyền ảo. Ai cũng muốn ngồi gần chậu than hơn chút nữa, những đôi má ửng đỏ, những cặp mắt long lanh xúm quanh người quạt ngô, những câu chuyện không đầu không cuối, những tiếng xuýt xoa trong tà áo mỏng, âm thanh lép bép của lò than… tạo nên một không gian ấm cúng kỳ lạ, hòa quyện vào không khí chờ đợi thơm mùi ngô nếp. Cầm bắp ngô nướng chín nóng hôi hổi trên tay, ta có cảm giác hơi ấm lan truyền từ tay vào từng đường gân thớ thịt. Cẩn thận tách từng hạt, từng hạt, nhẹ nhàng bỏ vào miệng, nhẹ nhàng nhâm nhi như sợ cái vị ngon ngọt ấy tan nhanh đi mất.Cái cảm giác một mình bên bếp lửa, tay hơ qua hơ lại lấy chút nồng, liệu có ấm áp bằng giữa đêm đông lạnh giá, ta có một mái đầu nương nhẹ bờ vai? Gửi những ai yêu cô đơn một mình trên phố vắng, hãy hít căng lồng ngực gió đông này, lạnh giá tinh khôi sẽ xóa tan đi niềm u uất. Đông miền Bắc ở nơi phương xa ấy, chắc có ai cồn cào nhớ gió se se, nhớ những chiều lá rơi vàng võ, thèm đến nao lòng Hà Nội hút chiều đông...
Mùa đông nhắc nhở những trái tim yêu về hơi ấm gia đình, bởi trong cái buốt lạnh thấu xương ta mới hiểu, ấm biết bao nhiêu ánh mắt nồng nàn. Đàn sâm cầm đã quay về Hồ Tây rồi đấy, gió đã vi vu lướt qua liễu hồ Gươm, đêm Giáng Sinh cũng đã lại gần, và mùa đông Hà Nội đang ươm trong mình màu xanh sự sống...
Sẽ là thiếu sót nếu ta bỏ qua món quẩy nóng. Mặc dù chỉ mới qua mấy trận gió mùa mà đâu đó bên những vỉa hè, cổng trường đã xuất hiện hàng quẩy nóng với mấy cái ghế, cái bàn con sơ sài cùng chảo mỡ to đùng. Đây là món ăn dân dã và rất rẻ. Ta có thể bắt gặp trên phố rất nhiều hàng quẩy nóng nhưng nổi tiếng nhất vẫn là quẩy ở các phố như Cửa Nam, Phan Bội Châu, Quán Thánh, Thụy Khuê.
Sẽ là thiếu sót nếu ta bỏ qua món quẩy nóng. Mặc dù chỉ mới qua mấy trận gió mùa mà đâu đó bên những vỉa hè, cổng trường đã xuất hiện hàng quẩy nóng với mấy cái ghế, cái bàn con sơ sài cùng chảo mỡ to đùng. Đây là món ăn dân dã và rất rẻ. Ta có thể bắt gặp trên phố rất nhiều hàng quẩy nóng nhưng nổi tiếng nhất vẫn là quẩy ở các phố như Cửa Nam, Phan Bội Châu, Quán Thánh, Thụy Khuê.
Quẩy ở phố nào cũng giống nhau, nhưng điều để thu hút thực khách và làm cho món quẩy của quán mình trở nên nổi tiếng thì bắt buộc người chủ phải có nước chấm ngon. Chua ngọt của dấm đường, se cay đầu lưỡi của ớt tươi, mặn dịu của nước mắm và không thể thiếu những lát đu đủ hay cà rốt thái mỏng. Một đĩa quẩy nóng, chấm với nước chấm chua ngọt, thêm chút tương ớt… Chao ôi mới hấp dẫn làm sao!
Có ngô nếp nướng, quẩy nóng giòn, sao ta có thể quên ốc luộc được chứ! Những con ốc béo ngậy được làm sạch sẽ, luộc với lá chanh, sả và một chút gia vị ta có được món ốc ngon tuyệt. Cũng giống như ăn quẩy, ốc ngon một phần nhờ nước chấm, mỗi quán có một cách pha nước chấm riêng, khiến người ăn không thể nhầm lẫn. Nhẹ nhàng xoắn ruột ốc ra khỏi vỏ, rồi nhẹ nhàng nhấn chìm vào nước chấm, mùi vị chúng hòa quyện vào nhau, ngọt ngào biết mấy. Đêm mùa Đông, ngồi xì xụp húp bát nước ốc, uống rượu trong hơi men, xích lại gần nhau nói đủ thứ chuyện, những con ốc như kéo gần khoảng cách mỗi người.
Có ngô nếp nướng, quẩy nóng giòn, sao ta có thể quên ốc luộc được chứ! Những con ốc béo ngậy được làm sạch sẽ, luộc với lá chanh, sả và một chút gia vị ta có được món ốc ngon tuyệt. Cũng giống như ăn quẩy, ốc ngon một phần nhờ nước chấm, mỗi quán có một cách pha nước chấm riêng, khiến người ăn không thể nhầm lẫn. Nhẹ nhàng xoắn ruột ốc ra khỏi vỏ, rồi nhẹ nhàng nhấn chìm vào nước chấm, mùi vị chúng hòa quyện vào nhau, ngọt ngào biết mấy. Đêm mùa Đông, ngồi xì xụp húp bát nước ốc, uống rượu trong hơi men, xích lại gần nhau nói đủ thứ chuyện, những con ốc như kéo gần khoảng cách mỗi người.
Cứ vẩn vơ, mơ màng với cây, với lá, với quà phố Hà Nội trong cái lạnh ngọt ngào còn vương chút thu, dạo bước qua những con đường lá rụng ngập đầy lối đi, dễ khiến hồn ta bay bổng theo từng cơn gió. Đông ơi, chào mi nhé. Mi về đây để ta có thể diện những chiếc khăn len ấm áp, để ta có thể thưởng thức một tách cafe nóng trong quán quen, để ta có thể hít hà cái lạnh giá của sương sớm…
Thi thoảng ta tự tạo cho mình cảm giác nhớ, để lại được mơ màng trong những dư âm cùng giá rét, nơi biến ta thành kẻ mộng mị sống cùng kí ức với niềm dấu yêu dành cho Hà Nội. Hà Nội mùa Đông với mái ngói rêu phong, với cây bàng trụi lá thân sẫm trong sương mờ. Hà Nội mùa Đông với thấp thoáng phố xá ánh đèn, quán cóc vỉa hè, tiếng rao vẳng phố khuya… để lại từng nỗi niềm yêu thương mong nhớ hoài cảm.
Và ta thấy lòng chùng xuống như khi nghe một giai điệu quen thuộc và vọng trong ta một khúc ca Hà Nội phố:
“Em ơi Hà Nội phố
Ta còn em mùi hoàng lan
Ta còn em mùi hoa sữa
Con đường vắng rì rào cơn mưa nhỏ
Ai đó chờ ai tóc xõa vai mềm
Ta còn em cây bàng mồ côi mùa đông
Ta còn em góc phố mồ côi mùa đông…”
Thi thoảng ta tự tạo cho mình cảm giác nhớ, để lại được mơ màng trong những dư âm cùng giá rét, nơi biến ta thành kẻ mộng mị sống cùng kí ức với niềm dấu yêu dành cho Hà Nội. Hà Nội mùa Đông với mái ngói rêu phong, với cây bàng trụi lá thân sẫm trong sương mờ. Hà Nội mùa Đông với thấp thoáng phố xá ánh đèn, quán cóc vỉa hè, tiếng rao vẳng phố khuya… để lại từng nỗi niềm yêu thương mong nhớ hoài cảm.
Và ta thấy lòng chùng xuống như khi nghe một giai điệu quen thuộc và vọng trong ta một khúc ca Hà Nội phố:
“Em ơi Hà Nội phố
Ta còn em mùi hoàng lan
Ta còn em mùi hoa sữa
Con đường vắng rì rào cơn mưa nhỏ
Ai đó chờ ai tóc xõa vai mềm
Ta còn em cây bàng mồ côi mùa đông
Ta còn em góc phố mồ côi mùa đông…”
No comments:
Post a Comment